Φόβοι για ανοιχτή ρήξη μεταξύ Η.Π.Α. και Ιράν

Γράφει:

Κόσμος

04/01/2020, 3:18 μμ

Σε δραματική κλιμάκωση της έντασης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή οδήγησε η εκτέλεση, από τον αμερικανικό στρατό, του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, επικεφαλής της επίλεκτης «Δύναμης Αλ Κουντς» της Ισλαμικής Δημοκρατίας, στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Ενδεικτικό των φόβων για άμεσα αντίποινα από την πλευρά της Τεχεράνης είναι το γεγονός ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος επισκεπτόταν την Ελλάδα με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό East Med, αναχώρησε εσπευσμένα επιστρέφοντας στην πατρίδα του, αφού προηγουμένως αναγκάστηκε να ακυρώσει προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο.

Σύμφωνα με τους New York Times, ο Σουλεϊμανί εκτελέστηκε από πυραύλους αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροπλάνου τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, μαζί με ανώτατους αξιωματούχους φιλοϊρανικής πολιτοφυλακής Ιρακινών σιιτών, οι οποίοι τον συνόδευαν στην αυτοκινητοπομπή κατά την αποχώρησή του από το αεροδρόμιο. Το πτώμα του διαμελίστηκε από την έκρηξη και αναγνωρίστηκε από το δαχτυλίδι που φορούσε ο στρατηγός, ο οποίος επισκεπτόταν το Ιράκ προερχόμενος από τη Δαμασκό ή, κατ’ άλλη εκδοχή, από τη Βηρυτό. Στα 62 του, ο Σουλεϊμανί εθεωρείτο από Δυτικούς αναλυτές ο δεύτερος σε ισχύ αξιωματούχος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, μετά τον ανώτατο ηγέτη αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Η «Δύναμη Αλ Κουντς», επίλεκτο σώμα των Φρουρών της Επανάστασης, έχει δράσει αποκλειστικά στο εξωτερικό και αποτελεί την αιχμή της ιρανικής στρατιωτικής και πολιτικής παρέμβασης σε χώρες της περιοχής με σημαντικούς σιιτικούς πληθυσμούς, όπως το Ιράκ, η Συρία και ο Λίβανος.

Η ιρανική ηγεσία έκανε λόγο για «κήρυξη πολέμου» από την πλευρά των ΗΠΑ και ο αγιατολάχ Χαμενεΐ κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος, απειλώντας με σκληρή απάντηση τους «εγκληματίες», ενώ έσπευσε να διορίσει αμέσως νέο διοικητή της «Δύναμης Αλ Κουντς» τον ταξίαρχο Εσμαΐλ Γκαανί, μέχρι χθες υποδιοικητή του σώματος. Οξύτατες ήταν οι αντιδράσεις και των ηγετών των Ιρακινών σιιτών, που αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού. Ο πρωθυπουργός Αντέλ Αμπντούλ Μαχντί έκανε λόγο για «δολοφονία» επί ιρακινού εδάφους, που συνιστά «τεράστια παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας», αλλά και παραβίαση των όρων για την παραμονή περίπου 5.200 Αμερικανών στρατιωτών στη χώρα. Το ιρακινό Κοινοβούλιο συνεδριάζει εκτάκτως σήμερα, ενώ ήδη έχουν κατατεθεί προτάσεις για απομάκρυνση των αμερικανικών στρατευμάτων. Ενδεικτικό της πυράκτωσης της ατμόσφαιρας είναι το γεγονός ότι ο ισχυρής επιρροής σιίτης πολιτικός Μοκτάντα αλ Σαντρ ανακοίνωσε ότι ανασυγκροτεί τον «Στρατό του Μαχντί», πολιτοφυλακή που πολέμησε τους Αμερικανούς μετά την εισβολή του 2003 και είχε εδώ και χρόνια διαλυθεί. Ακόμη και ο θρησκευτικός ηγέτης των σιιτών, αγιατολάχ Σιστάνι, ο οποίος κρατάει γενικά μετριοπαθείς τόνους, χαρακτήρισε τις δολοφονίες «ωμή παραβίαση της ιρακινής εθνικής κυριαρχίας».

Σε δηλώσεις του σε αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα, ο υπ. Εξωτερικών Μάικ Πομπέο υποστήριξε πως η εκτέλεση Σουλεϊμανί ήταν «αμυντική κίνηση», την οποία υπαγόρευσαν πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών περί επικείμενων επιθέσεων εναντίον Αμερικανών, χωρίς να δώσει περισσότερες πληροφορίες. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Τραμπ, ο οποίος διέταξε την επίθεση, υποστήριξε ότι ο Σουλεϊμανί ευθυνόταν για δολοφονίες πολλών Αμερικανών στο παρελθόν και ότι προετοίμαζε καινούργιες.

Την εκτέλεση Σουλεϊμανί χαιρέτισε με δήλωσή του ο σκληροπυρηνικός πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Μπόλτον, τον οποίο είχε απολύσει ο Τραμπ, όπως και ισχυροί παράγοντες παραγόντων του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Αντίθετα, οι Δημοκρατικοί, αν και αναγνώριζαν ότι ο Σουλεϊμανί ήταν εχθρός των αμερικανικών συμφερόντων, εξέφρασαν ανησυχίες για το ενδεχόμενο ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης. Ο προεδρικός υποψήφιος του κόμματος Τζο Μπάιντεν δήλωσε χαρακτηριστικά ότι με την απόφαση αυτή ο Τραμπ «έριξε ένα μασούρι δυναμίτη μέσα στο προσάναμμα», ενώ η πρόεδρος της Βουλής Νάνσι Πελόσι καυτηρίασε το γεγονός ότι ο πρόεδρος δεν ενημέρωσε το Κογκρέσο.

Ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε την ανησυχία του και συνέστησε σε όλες τις πλευρές αυτοσυγκράτηση, ενώ το ρωσικό ΥΠΕΞ έκανε λόγο για «μυωπική» κίνηση των ΗΠΑ, που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνη κλιμάκωση. Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκαν Κίνα και Γαλλία, ενώ Βρετανία και Γερμανία, αν και εξέφρασαν ανησυχίες, έδειξαν κάποια κατανόηση για τους λόγους που οδήγησαν τις ΗΠΑ σε αυτή την κίνηση.

 

Πηγή: kathimerini.gr

Διαβάστε επίσης