Στις 07/12/2024 02:00 πμ ώρα Ελλάδος άρχισαν να διαδίδονται τα πρώτα νέα περί επικράτησης του Ελεύθερου Συριακού Στρατού στην πρωτεύουσα της χώρας τη Δαμασκό, με τον έκπτωτο πρώην ηγέτη Ασσαντ να βρίσκεται σε κατάσταση φυγής.Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός (ΕΣΣ) έχοντας υπό τον έλεγχο του τις πόλεις Χαλέπι, Χάμα, Χόμς και τώρα τη Δαμασκό έχει αποτελεσματικά προσαρτήσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της χώρας, τελειώνοντας τον πόλεμο με μεταβολή του καθεστώτος Ασσαντ.’Οντάς παρών στο πολιτικό προσκήνιο της χώρας ο ΕΣΣ τα τελευταία 15 χρόνια είναι δυνατό κανείς να υπολογίσει τις μεταβολές που θα επιφέρει η νέα διακυβέρνηση στην εξωτερική πολιτική της χώρας.
Προκειμένου να καταστούν κατανοητές οι θέσεις του ΕΣΣ, είναι αναγκαίο να συγκριθούν με αυτές του προηγούμενου καθεστώτος, δηλαδή του Άσσαντ.Η Συρία από το 2011 (έναρξη εμφυλίου πολέμου) λόγω Δυτικών οικονομικών κυρώσεων συνεργαζόταν εμπορικά σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα με τη Ρωσία και το Ιράν, όχι μόνο άλλα είχε φτάσει σε σημείο να είναι συλλήβδην εξαρτώμενη από τις χώρες αυτές, για να μπορεί να στηρίζει τις δημόσιες ανάγκες του κράτους. Εξαιτίας του πολέμου και της επακόλουθης ανθρωπιστικής κρίσης η Συρία στερήθηκε τόσο τις βασικές πλουτοπαραγωγικές πηγές της ( εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου) όσο και την μεσαία τάξη της, κατά συνέπεια το καθεστώς Ασσαντ υποχρεώθηκε να κάνει σημαντικές οικονομικές παραχωρήσεις στα μόνα κράτη που παρείχαν στήριξη στον προϋπολογισμό.Αρχικά, στην Ρωσία επιτραπεί να κάνει εξορύξεις στις συριακές πετρελαιοπηγές και στα ορυχεία φώσφορου μέσω των εταιρειών Stroytransgaz και Tatneft και ακόμη δόθηκε για 49 χρόνια το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, στη πόλη Τάρτους, ώστε να “φιλοξενείται” ο ρωσικός μεσογειακός στόλος.Στη συνέχεια, η Συρία είχε ακόμη εκχωρήσει το σύνολο της διαχείρισης του ηλεκτρικού της δικτύου αλλά και την πλειοψηφία των αστικών της υποδομών στην MAPNA (Iran’s Power Plant Projects Management Company).Συνεπώς, είναι φανερό ότι το καθεστώς Ασσαντ με βάση την δική του εκτίμηση των υφιστάμενων καταστάσεων εκούσια μετέβαλε την Συρία σε ένα οικονομικό “προτεκτοράτο” υπαγόμενο σε μία μεγάλη και μία περιφερειακή δύναμη.
Είναι πλέον άξιο απορίας, τι αλλαγές στην οικονομική γεωπολιτική σκακιέρα πρόκειται να επιφέρει στην Συρία το νέο καθεστώτος.Ο ΕΣΣ ξεκινάει την ανοικοδόμηση της χωράς, ολοφάνερα όμως το έργο αυτό δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς εξωτερική βοήθεια.Εδώ την εμφάνισή του κάνει αντιληπτή την παρουσία του ο περιφερειακός σύμμαχος του ΕΣΣ, που δεν είναι άλλος από την Τουρκία. Αναλυτικότερα, η Τουρκία έχει εξασφαλίσει:
1. Συμβόλαιο για την ανοικοδόμηση του ηλεκτρικού δικτύου της Συρίας
2. Επενδύσεις στον κλάδο της ενέργειας ( ανακοινώσεις υπουργού ενέργειας Τουρκίας Alparslan Bayraktar 27/12/2024)
3. Συνεργασία σε επίπεδο αποκλειστικής οικονομικής ζώνης ( σύμφωνα με τον Τούρκο Υπουργό μεταφορών Abdulkadir Uraloglu)
4. Κατασκευαστικά συμβόλαια για Τουρκικές εταιρείες που εκτιμάται οτι θα ξεπεράσουν τα 400δυσ$
Τα προαναφερθέντα επαληθεύουν την διπλωματική ευθυγράμμιση μεταξύ των δύο κρατών, εν ολίγοις η Τουρκία έχει έναν νέο σύμμαχο στην ανατολική Μεσόγειο. Τα αποτελέσματα αυτής της εξέλιξής παραμένουν αβέβαια για τα Ελληνο-Κυπρηακά συμφέροντα στην περιοχή. Η νέα Συριακή κυβέρνηση θα μπορούσε να αναγνωρίσει το Τουρκικό Δόγμα της γαλάζιας πατρίδας (Mavi Vatan) ή να προβεί στην υπογραφή μνημονίου το οποίο να καταστρατηγεί τα δικαιώματα της Κύπρου.Σε κάθε περίπτωση η Ελληνική πλευρά οφείλει να δείξει προσοχή στις νέες γεωπολιτικές μεταβολές και να μην ενδώσει σε καμία μορφή επιθετικότητας και αναθεωρητισμού.
*Ο Ελευθέριος Σιδεράς είναι φοιτητής της Νομικής Σχολής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
